The purpose of this list is to give a rough idea of the Kinyarwanda language. The words listed below are not the most common words, but a broad sampling of words. See the Word Lists page for more details.
English | Kinyarwanda |
I | jye, jyewe, jyeweho |
you *(sing)* | wowe |
he | we |
we | twebwe |
you *(pl)* | mwebwe |
they | bo, ba- |
this | aha, aka, iki, iri, ubu, uku, uru, uyu, aya, iyi |
that | aho, ako, icyo, iryo, uko, urwo, uwo |
here | aha, hano, ino |
there | aho, -yo, -ri, -ho, -mo |
who | nde? |
what | iki?,-ki? |
where | -he? -hehe? aho |
when | ryari? ubwô |
how | -te? uko, ukuntu |
not | nta, si |
all | -ose, -se |
many | -inshi iînshi |
some | -mye, -mwe |
few | -ke, -keya |
other | -ndi |
one | limwe |
two | kabili |
three | gatatu, -hatu |
four | kane, yine |
five | -tanu, -hanu |
big | -nini |
long | -re-re |
wide | -gari |
thick | -nini |
heavy | -kuremera, -kuremerwa |
small | -to, -toya |
short | -gufi |
narrow | -gufungana |
thin | -to, -toya |
woman | umugore [umugorê] |
man | umugabo |
human | umuntu [umuuntu] |
child | umwana [umwâana] |
wife | muka [mukâa] |
husband | umugabo |
mother | mama [maamâ] |
father | data [daatâ] |
animal | inyamaswa [inyamâaswa] |
fish | ifi [ifî] |
bird | inyoni |
dog | imbwa [imbwâ] |
louse | inda [indâ] |
snake | inzoka [inzôka] |
worm | inzoka, umunyorogoto *(earthworm)*, urunyo *(maggot)* |
tree | igiti [igitî] |
forest | ishyamba [ishyaamba] |
stick | inkoni |
fruit | imbuto [imbûto] |
seed | imbuto [imbûto] |
leaf | ikibabi |
root | umuzi |
bark *(tree)* | ikirere [ikireere] |
flower | indabyo, ururabyo [ururâbyo] |
grass | icyatsi [icyaâtsi], ubwatsi *(pasture)* |
rope | umugozi |
skin | uruhu |
meat | inyama |
blood | amaraso [amarâso] |
bone | igufwa [igûfwa] |
fat *(n.)* | amavuta [amavûta], ikinure |
egg | igi |
horn | ihembe |
tail | umurizo |
feather | iryorya |
hair | umusatsi |
head | umutwe [umutwê] |
ear | ugutwi [ugutwî] |
eye | ijisho [ijîisho] |
nose | izuru [izûuru] |
mouth | akanwa |
tooth | iryinyo [iryîinyo] |
tongue | ururimi |
fingernail | urwara |
foot | ikirenge [ikireenge] |
leg | ukuguru |
knee | ivi [ivî] |
hand | ikiganza [ikigaanza] |
wing | ibaba [ibabâ] |
belly | inda, igifu, ibondo [iboondo] *(potbelly)* |
guts | amara *(intestines)* |
neck | ishingo, ijosi *(front of neck)* |
back | umugongo [umugôongo] |
breast | ibere |
heart | umutima [umutîma] |
liver | umwijima |
to drink | kunywa [kunywâ], -nywa |
to eat | kurya |
to bite | gushuna, kuruma |
to suck | kunyunguta, kunyunyuza |
to spit | gucira |
to vomit | kuruka |
to blow | guhuha |
to breathe | guhumeka |
to laugh | guseka |
to see | kubona [kubôna] |
to hear | kumva |
to know | kumenya, -zi |
to think | gutekereza, kwibwira |
to smell | guhumuza [guhûumura] |
to fear | gutinya |
to sleep | gusinzira [gusiinziira] |
to live | -baho, kubana, kuba [kubâ] *(to be)* |
to die | gupfa |
to kill | kwica |
to fight | kurwana |
to hunt | guhiga |
to hit | gukubita |
to cut | guca, gukata |
to split | gutanya |
to scratch | gushima |
to dig | gucukura |
to swim | koga |
to fly | kuguruka |
to walk | kugenda [kugeenda] |
to come | kuza [kuuza] |
to lie *(bed)* | kwisegura |
to sit | kwicara [kwiicara] |
to stand | guhagarara |
to turn | guhindukiza |
to fall | kugwa |
to give | guha, guhana, gutanga |
to hold | gufata |
to squeeze | gukamura |
to rub | guhanagura, gusiga *(anoint)* |
to wash | koza |
to wipe | guhanagura |
to pull | gukurura |
to push | gusunika |
to throw | gutera |
to tie | kuboha, gupfundika |
to sew | kudoda |
to count | kubara |
to say | kuvuga, -ti *(saying)* |
to sing | kuririmba |
to play | gukina |
to float | kureremba [kurêreemba] |
to flow | gutemba |
to swell | kubyimba |
sun | izuba [izûuba] |
moon | ukwezi [ukwêezi] |
star | inyenyeri [inyênyeerî] |
water | amazi [amâazi] |
rain | imvura [imvûra]] |
river | uruzi |
lake | ikiyaga |
sea | inyanja |
salt | umunyu [umûunyu] |
stone | ibuye |
sand | umusenyi |
dust | ivumbi, umukungugu [umukuûngugu] |
earth | igitaka, isi [isî] |
cloud | igicu |
fog | igihu |
sky | ikirere, ijuru *(heaven)* |
wind | umuyaga |
snow | amasimbi |
ice | barafu, urubura |
smoke | umwotsi |
fire | umuriro |
ash | ivu [ivû] |
to burn | gushya, kwaka [kwaaka] |
road | umuhanda [umuhaânda] |
mountain | umusozi [umusôzi] |
red | gutukura |
green | icyatsi kibisi |
yellow | umuhondo |
white | -era |
black | umukara |
night | ijoro |
day | umunsi [umuûnsi] |
year | umwaka [umwâaka] |
warm | -ota |
cold | -konja, -beho |
full | -zura |
new | -shya |
old | -saza |
good | -iza [iizâ]] |
bad | -bi |
rotten | -bora |
dirty | -anda, -ico |
straight | -gororoka, -eguka |
round | -viringa |
sharp *(knife)* | -tyara |
blunt *(knife)* | -tiga |
wet | -bisi [bîsi] |
dry | -uma |
correct | -hana |
near | bugufi, hafi |
far | kure |
right | -ryo |